روشهاي تصفيه فاضلاب انسانی
روشهای تصفیه فاضلاب انسانی به شرح ذیل می باشد
- اصلی فیزیکی
- شیمیایی
- بیولوژیکی
به ندرت اتفاق می افتد که یکی از روشهای گفته شده بتواند تمامی خواسته ها را از سیستم تصفیه برآورده سازد. بنابراین در اکثر موارد لازم است که ترکیبی از روشهای فوق استفاده شود. واحدهای تصفیه بر مبنای اصول کار یک یا ترکیبی از روش های به کار گرفته شده به منظور انجام عملیاتی خاص طراحی میگردند. بر اساس روش های استفاده شده، روش های تصفیه عموماً به دو دسته واحدهای عملیاتی و واحدهای فرآیندی تقسیم می گردند.
-
روشهای فیزیکی
از جمله روش هاي معمول تصفيه فيزيکي فاضلاب مي توان به سيستمهاي آشغالگیری، دانه گیری، ته نشینی، شناورسازی، چربی گیری و فیلتراسیون اشاره نمود.
-
تصفيه فاضلاب بهداشتی (روش هاي بيولوژيكي)
به آن دسته از روشهایی که درآنها از فرآیندهای بیولوژیکی برای تصفیه فاضلاب استفاده میشود، روش های بیولوژیکی می گویند. در این روشها میکروارگانیسم ها (بویژه باکتریها) نقش اصلی را در فرآیند تصفیه برعهده دارند چرا که آنها با استفاده ازمکانیسمهای درونی خود مواد آلی موجود در فاضلاب را جذب کرده و از آن برای تولید سلول جدید و کسب انرژی استفاده می کنند.
از آنجاکه سهم عمده ای از آلاینده های فاضلاب را مواد آلی تشکیل می دهند، استفاده از روشهای بیولوژیکی امروزه بطور گسترده ای برای تصفیه فاضلاب ها متداول شده است. روشهای بیولوژیکی قادرند با هزینه ای پایین، طیف گسترده ای از آلاینده ها را مورد تصفیه قرار دهند. در ذيل به بررسي برخي روشهاي معمول در تصفيه بيولوژيکي فاضلاب مي پردازيم.
-
روش لجن فعال با هوادهی گسترده
فرآیند تصفیه فاضلاب در این روش مطابق فرآیند لجن فعال است با این تفاوت که به منظور کاهش حجم لجن تولیدی و مشکلات ناشی از آن اصلاحاتی در روش تصفیه صورت گرفته است.این اصلاحات شامل افزایش زمان ماند هیدرولیکی و عمر لجن میباشد.
این تغییرات سبب شده است که میزان لجن دفعی بطور قابل ملاحظه ای کاهش یابد. همچنین پایداری و مقاومت سیستم نسبت به نوسانات کیفی و کمی ورودی افزایش یافته است. انعطاف پذیری و پایداری این سیستم سبب شده است که امروزه در کشور ما بطور گسترده ای از این روش برای تصفیه انواع فاضلاب های بهداشتی و صنعتی استفاده شود. لجن دفعی این روش بسیار کمتر از لجن دفعی روش لجن فعال است.
- لجن دفعی کاملا تثبیت شده بوده و نیاز به هضم ندارد.
- این سیستم نسبت به تغییرات کیفیت فاضلاب و همچنین حجم فاضلاب ورودی روزانه مقاوم است.
- توصیه می گردد که برای تصفیه فاضلاب های بهداشتی از این روش استفاده گردد.
- چنانچه فاضلاب حاوی مواد سمی و شیمیایی با مقادیر بالا نباشد، این روش بطور موثری قابلیت کاربرد را برای تصفیه فاضلاب دارد.
- استفاده از این روش برای ظرفیتهای 300-10 مترمکعب در روز بصورت پکیج فلزی و برای ظرفیتهای بالاتر بصورت بتنی پیشنهاد می گردد.
- همانند روش لجن فعال به تجهیزات هوادهی نیاز دارد.
- فرآيند IFAS ( Integrated Fixed-film Activated Sludge)
در فرایند IFAS از تلفیق رشد چسبیده و معلق میکروبی بصورت همزمان استفاده می گردد. سيستمهاي IFAS مزاياي گسترده تر ي را نسبت به فرايندهاي متداول لجن فعال (سيستم هاي داراي رشد معلق )دارا هستند. اين سيستم ها علاوه بر مقاومت بالا در برابر شوک های بارگذاري آلي و هيدروليکي انعطاف پذيري و قدرت تصفيه بيشتري را دارا مي باشند. مزایای ذکر شده در فوق با تعبيه مدياهاي مناسب در درون حوضچه هوادهي لجن فعال حاصل می گردد. ( با قرار گرفتن مديا در داخل حوضچه هوادهي لجن فعال، زيست توده بيشتري تشکيل مي گردد). (بدون آنکه سبب افزايش بارگذاري جامدات به حوضچه ته نشيني بگردد). در این حالت بدون نیاز به افزایش بخش سازه ای و تنها با افزایش مدیا و تغییر میزان هوادهی میزان بارگذاري آلی و هیدرولیکی به واحدهاي لجن فعال افزایش می یابد. در واقع در اين سيستمها زيست توده متصل به مديا مسب افزايش راندمان عملکرد تصفيه فاضلاب مي گردد. از طرفي با افزايش زيست توده مقاومت فرايند در برابر شوکهاي بارگذاري آلي و هيدروليکي افزايش مي يابد.
- روشهای شیمیایی
در تصفیه فاضلاب به روش شیمیایی فرآیند جداسازی یا تبدیل مواد آلاینده، به کمک افزودن موادشیمیایی و در نتیجه واکنشهای شیمیایی مواد صورت می گیرد. پیچیدگی در این فرآیندها به مراتب بیش از روشهای فیزیکی می باشد. همین پیچیدگی سبب دشواری نسبی در بهره برداری از روشهای شیمیایی می گردد. از این رو تا حدامکان سعی می شود که کمتر از روشهای شیمیایی در سیستم تصفیه استفاده شود.
به علاوه هزینة خرید و نگهداری مواد شیمیایی مورد نیاز در برخی موارد مانع بزرگی در کاربرد فرآیندهای شیمیایی است. روشهاي ترسیب شیمیایی (انعقاد و لخته سازی) و گندزدایی با کلر وترکیبات آن جزء مهمترین روشهای شیمیایی مورد استفاده در تصفیه فاضلاب محسوب مي گردند.
تصفیه فاضلاب صنعتی – همزمان با گسترش روز افزون صنایع و به تبع آن مصرف آب و تولید پساب ، استاندارد های زیست محیطی شرایط خاصی را برای ورود پساب به منبع پذیرنده (چاه جاذب – فضای سبز – ورود مجدد به چرخه تولیدی ) لحاظ می کنند.
